ملبورن (به انگلیسی: Melbourne) با حدود ۴ میلیون نفر جمعیت، پایتخت ایالت ویکتوریا، اولین پایتخت کشور استرالیا قبل از شهر کانبرا و مهمترین شهر فرهنگی این کشور است. ملبورن به لحاظ جمعیت دومین شهر کشور پهناور استرالیا است.
امروزه این شهر به عنوان قطب مهم آموزش عالی و تحقیقات، هنر و فرهنگ و مد، ورزش و تفریح و جهانگردی و نیز فعالیتهای تجاری و صنعتی استرالیا شناخته می‌شود؛ تا جایی که از آن به عنوان پایتخت فرهنگ و هنر و مد و ورزش این کشور یاد می‌گردد.
ملبورن (و ایالت ویکتوریا) در میان شهرهای استرالیا لقب «بوستانشهر» گرقته است Australia’s garden city. این شهر در دههٔ اخیر چند بار به عنوان بهترین شهر دنیا برای زندگی معرفی شده است. (از سویه مجلهٔ اکونومیست و مرکز مرسر)
ملبورن مهد و مرکز پیدایش صنعت فیلمسازی و سینما، تلویزیون، رقص باله، هنر امپرسیونیسم، سبکهای مختلف رقص مثل نیو وگ و ملبورن شافل در استرالیا و مرکز مهم موزیک کلاسیک و امروزی در این کشوراست. فوتبال به روش استرالیایی نیز در ملبورن ابداع شده است.
شبکهٔ تراموای ملبورن به لحاظ گستردگی در رتبهٔ نخست جهان ایستاده است. بلندترین برج مسکونی جهان برج یوریکا (تا سال ۲۰۰۹) و سکای دک منحصربه‌فرد آن، پنج برج از شش آسمان خراش بلند استرالیا، بزرگترین کازینو و مجموعهٔ سرگرمی استرالیا، بزرگترین مرکز خرید استرالیا و نیمکرهٔ جنوبی، بزرگترین مجموعه نمایشگاهی و مرکز همایش نیمکرهٔ جنوبی، قدیمی‌ترین و بزرگترین گالری هنری استرالیا در این شهر قرار دارند.