ایران ( تلفظ راهنما·اطلاعات، به معنی: سرزمین آریاییان[۸]) کشوری در جنوب غربی آسیا و در منطقه خاورمیانه با ۱٬۶۴۸٬۱۹۵ کیلومتر مربع وسعت (هجدهم درجهان)[۹] و بر پایه سرشماری سال ۱۳۹۲ دارای جمعیتی حدود ۷۷٬۱۸۹٬۶۶۹[۱۰] تن است.[۱۱]
ایران از شمال با جمهوری آذربایجان، ارمنستان و ترکمنستان، از شرق با افغانستان و پاکستان و از غرب با ترکیه و عراق همسایه‌است و همچنین از شمال به دریای خزر و از جنوب به خلیج فارس و دریای عمان محدود می‌شود، که دو منطقهٔ نخست از مناطق مهم استخراج نفت و گاز در جهان هستند.
پایتخت، بزرگترین شهر و مرکز فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اداری ایران، تهران است. ایران یک قدرت متوسط و منطقه‌ای مهم[۱۲][۱۳] در خاورمیانه است که بواسطه ذخایر بزرگ سوخت فسیلی‌اش که شامل بزرگترین میدان گاز طبیعی در جهان و چهارمین ذخایر نفتی (en) بزرگ کشف و تأیید شده می‌شود، نفوذ و نقش قابل توجهی در امنیت بین‌المللی انرژی (en) داشته[۱۴][۱۵] و صنعت نفت، پتروشیمی و گاز طبیعی در ایران پیش‌تاز است. همچنین ایران میراث فرهنگی غنی دارد که بخشی از آن به عنوان ۱۹ میراث جهانی در یونسکو ثبت شده است که به عنوان چهارمین رتبه در آسیا و ۱۲مین رتبه در جهان است.[۱۶] ایران به واسطهٔ قرار گرفتن در منطقهٔ میانی اوراسیا موقعیتی راهبردی دارد.
ایران از اعضای مؤسس سازمان ملل متحد، سازمان اکو، جنبش عدم تعهد، سازمان کنفرانس اسلامی و اوپک است. سیستم سیاسی کنونی ایران بر اساس قانون اساسی ۱۳۵۷ (۱۹۷۹) بنا شده است که ترکیبی از یک دموکراسی نیابتی (دموکراسی پارلمانی یا مجلسی) با یک حاکمیت دینی است که توسط فقهای اسلامی تحت یک مفهوم رهبری برتر (en) (رهبر ایران) حکمرانی می‌شود. پیش از سال ۱۳۵۷ نظام ایران سکولار بود و با انقلاب ۱۳۵۷ اسلام، دین رسمی و مذهب آن تشیّع گشت. حکومت مشروطه سلطنتی دودمان پهلوی در ایران با انقلاب ۱۳۵۷ سرنگون شده و نظام جمهوری اسلامی جایگزین شد. این نظام حکومتی در قانون اساسی مصوّب ۱۳۵۸ (و بازنگری ۱۳۶۸) تشریح شده‌است. مقام رهبری در ایران بالاترین جایگاه رسمی است که از سال ۱۳۶۸ تاکنون در اختیار علی خامنه‌ای قرار دارد.
ایران کشوری با چندگانگی فرهنگیست که از گروه‌های زبانی و نژادی بسیاری تشکیل شده است که به طور رسمی اکثریت شیعه هستند. بسیاری از ایرانیان به زبان‌های فارسی، آذری، کردی، لری، بلوچی، گیلکی و عربی عراقی صحبت می‌کنند اما زبان رسمی در ایران در عصر حاضر زبان فارسی است. ایران به عنوان یک سرزمین و یک ملت، پیشینه‌ای کهن دارد و یکی از تاریخی‌ترین کشورهای جهان به‌شمار می‌رود.
ایران تا سال ۲۰۱۲ م. بزرگترین تولیدکننده پسته،[۱۷] زعفران،[۱۸] خاویار،[۱۹] زرشک،[۲۰] فیروزه،[۲۱] میوه‌های شفتی (مثل زردآلو)[۱۷] و فرش دستباف[۲۲] در جهان بوده و پس از مصر رتبه دوم تولید خرما[۱۷] را دارد. همچنین بزرگترین ذخیره فلز روی در جهان است.[۲۳]
ایران همچنین هشتمین تولیدکننده میوه،[۲۴] دومین تولیدکننده خیار،[۲۵] نهمین کشور در تعداد پرسنل نیروهای نظامی،[۲۶] دهمین کشور در تعداد تانک‌های نظامی،[۲۷] چهارمین تولیدکننده سیمان،[۲۸] نهمین تولیدکننده آهن،[۲۹] هشتمین تولیدکننده لیمو،[۳۰] دهمین تولیدکننده انگور،[۳۱] دومین تولیدکننده زردآلو،[۳۲] هشتمین تولیدکننده مرغ،[۳۳] سومین تولیدکننده گاز طبیعی،[۳۴] ششمین تولیدکننده نفت،[۳۵] سومین صادرکننده نفت،[۳۶] ششمین تولیدکننده پیاز،[۳۷] دومین تولیدکننده گردو،[۳۸] سومین تولیدکننده هندوانه،[۳۹] هفتمین تولیدکننده گوجه فرنگی،[۴۰] هفتمین تولیدکننده مرکبات،[۴۱] چهارمین تولیدکننده بادام[۴۲] و هفتمین تولیدکننده پشم[۴۳] در جهان است.